Kira Gelir Beyannamesindeki Farklı Uygulama
Ünye Vergi Dairesi mi Yanlış Yapıyor.
Ankara'daki Vergi Daireler mi Yanlış Yapıyor?
A Kişisi Ünye Vergi Dairesine gidiyor. Kira Gelir Beyannamesi verip, vergisini ödeyeceğini söylüyor. Görevli Memur kontrol ediyor beyannameyi ve yanlış olmuş diyor. Kişi soruyor yanlış nerede? aldığı cevap "kardeşim sen burada Eğitim gideri yazmışsın. Nerede Faturan" kişi cevap veriyor. "Benim liseye giden çocuğum var. Servisi ücreti var. Defter, kırtasiye ücreti var. Benin oraya yazdığım miktar. 150 TL bile yok. Gerekirse fatura da getiririm" der demesine de görevli memur diğer görevli kişiyi de çağırır ve verilen cevap nettir. Ya beyannameye eğitim faturasını ekleyecen yada bu beyannemeyi bu şekilde alamayız. Kişi de bu işe bir anlam veremez ama çok cüzi bir eğitim ücretinin bu kadar mesele yapılmasına doğrusu alınır ve krılır. Hemen yeniden beyanname doldurur verir. Bu yeni beyanında eğitim gideri yer almamıştır. Biraz daha fazla vergi ödemiştir.
B Kişisi Ankara'daki bağlı olduğu vergi dairesine gider. Beyannemede 500 TL'den fazla eğitim gideri indirimi vardır. Bu hali ile beyannamesini verir. İlgili memur kontrol eder. Hatasız bir beyan doldurmuşsunuz der. İşleme koyar. Kişi de vergisini hemen orada öder. Not: Görevli memur kardeşim sen 500 TL den fazla eğitim gider indirimi yazmışsın nerede faturan diye herhangi bir soru sormamıştır.
Şimdi Sayın Maliyeci kardeşlerim, Bu yapılan işlemin hangisi doğru? yada konuyu iyi bilen herkese soruyoruz yapılan işlemlerin hangisi doğru? Bu soruya verilecek her cevap ortada bir hatalı durum olduğunu gösterir. Hatalı bir durum varsa, vergisini veren vatandaşa neden bu işler yapılıyor.
Bizim bildiğimiz kadarı ile her zaman kişinin beyanı esastır diye biliyoruz.
Ama beyandan sonra elbette idarenin incelemeleri sonucu farklı bir durum yada şüpheci bir durum varsa gereken inceleme ve araştırma yapılacaktır. Bu konuyu zaten biliyoruz. Yada ihbar konusu bir durum olursa elbette gereken inceleme yapılacaktır.
Bazen de adama el insaf denir gibi geliyor bize, bir öğrenci okutan bir vergi mükellefi müsade edin de eğitim giderini düşsün. Zaten kanun koyucu 10 milyar masraf bile etsen. Safi İratte belirtilen para miktarının yüzde onundan fazlasının gider olarak gösterilmesine müsade etmiyor. Sen birde bu yüzde onluk kısma zorluk çıkarırsan adama el insaf derler. Vergi mükellefini zora sokma değilde nedir bu?
Sözün özü kanunda bir sıkıntı varsa yukarıda yazdığımız durumlar da gözönüne alınarak yeniden düzenlenmeli, Çalışan memur arkadaşların uygulamalarında farklılık varsa derhal konuya el atılmalı ve farklı uygulamalara izin verilmemelidir. Herkes kafasına göre kanundan daha çok konuncu olursa bu ülkenin insanlarının işi zor olur?
Gelir vergisi kanunu 89/2.madde;
“Madde:89/2: Beyan edilen gelirin ‘unu aşmaması, Türkiyede yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları.”
Türk vergi sisteminde mükellefin beyanı esastır. İstisnalar, indirimler ve muafiyetler de ancak kanunla konulur ve kaldırılır. 193 sayılı gelir vergisi kanununda tüm gelir unsurları madde madde tanımlanır ve bunlara ililşkin istisna, muafiyet ve gider kalemleri de ayrıca belirtilir. Bu bağlamda gelirlerini beyan edecek olanlar vergiye esas olacak matraha ulaşmak için gayrisafi gelirlerinden kanunun öngördüğü giderleri ve istisnaları düşeceklerdir.
Gelir vergisi kanunu madde 89 bend 2, ayrıca beyannamede yapılacak indirimleri tek tek saymıştır. Buna göre:
“Madde:89/2: Beyan edilen gelirin ‘unun aşmaması, Türkiyede yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları.”
Buna göre, beyanname veren kişiler beyan ettikleri kazançlarının ‘una kadar belgeledikleri ve Türkiyede yaptıkları eğitim ve sağlık harcamalarını indirebilirler. Eğitim ve sağlık hizmeti aldıkları gerçek yada tüzel kişilerin de vergi mükellefi olmaları şarttır. Kendi, eşi ve küçük çocuklarıona ilişkin bu tür harcamaları ancak bu şartlarda indirebilirler. Dolayısıyla giderin az yada çok olmasından ziyade kanuni ölçüler ve şartlarda olması gerekmektedir. Belge isteyen vergi dairesi işlemi kanunidir.
Saygılarımla…..