7 Ekim 2024 Pts

Salman Yolu ( Biz Yukarı Orduyuz, biz has Orduyuz.)

Beldeler Yaşlanmış Ama Halen Yolu Asfalt Yapılmamış. 30 Yıllık Beldelerin Yolu Halen Bozuk

 

SALMAN YOLU
 
 
Okuyanlar bilir, Dede Korkut Hikâyelerinde Dış Oğuz İç Oğuz Meselesi vardır. Salman aklıma geldiğinde bu hikaye de gelir aklıma nedense! Yukarı Ordu, Aşağı Ordu diye de bir tanımlama belirir zihnimde. Ne alâka diye soranlar olacaktır haklı olarak? Dinleyin bakalım:
 
1960’lı yıllara kadar Salman ve civarının medeniyet ile bağı yokmuş. Devlet sahilde ve en son Akkuş’a kadar uzanırmış. Ancak vergi ve asker toplama zamanlarında yükseklerde vatandaşı olduğunu hatırlarmış. Elbette o zamanki imkânlar dahilinde düşünmek gerekir bunu. Devlette yok ki halka versin! İmparatorluk Türkiyesi’nden pek fazla miras kalmamış Cumhuriyet Türkiyesi’ne. Bunun ötesinde savaşlar, yıkımlar, yokluklar, kıtlıklar vs. Konumuz Yukarı ve Aşağı Ordu!
 
Salman ve civarı yolla tanışmadan evvel ihtiyaçlarının % 90’nını topraklardan sağlarmış köylü. Ekmek ekseriyetle mısıra dayanır, yemek de tarladan çıkanla yapılırmış. Rakım 1000 metreye yakın ve üstelik toprak da orman toprağı olduğu için verimsizmiş. Tarlada yetişen mısır, yulaf, lahana, patatesle idare ederlermiş. Meyve olarak armut, elma ve biraz da fındık yetiştirirmiş. Para çok az kullanıldığından ancak küçük sanayi ürünleri için kullanılırmış. Bu temel ihtiyaçlar gaz yağı, şeker, çay ve basmadan ibaretmiş.
 
Köylüler yetiştirdiği hayvansal ürünlerini ticaretle uğraşan kişilere vererek karşılığında onlardan gaz yağı, boncuk ve basma alırlarmış. Bu ürünleri toplayan kişiler de bunları sırtlarında ya da eşeği olan eşekle Ünye ya da Erbaa’ya götürerek satarmış.
 
Ne zaman ki Akkuş’a kereste fabrikası açılmış o zaman Orman İdaresi, Salman’a yol yapmış. On yıllardır kullanılan bu toprak yol Salman’ı bu güne taşımış. Halkımız o bozuk yollarla medeniyetle tanışmış, hastasını doktora götürebilmiş. Gurbete çıkıp para kazanmış, mısır ve lahana dışında da gıda almaya başlamış.
 
Zamanla Salman ve civarı gelişmiş. İlkokul gelmiş ve yaygınlaşmış sonra ortaokul. Çocuklar okumaya, sınavları kazanarak memur olmaya başlamış. Ama Salman ve civarı hep öteki olmaya devam etmiş.
 
Sonra göçler olmuş, halk okumuş. 1990’ların sonunda elektrik gelmiş Salman’a ve civar köylere. Şehirli ile köylü arsındaki uçurum ortadan kalkmış. Ama, Salman hâlâ öteki olmuş. Akpınar ve Seferli hâlâ öteki olmuşlar. Yol yine orman yoluymuş. Kışın kapanan bu yol, Köy Hizmetleri bakmadığı için üç ay karlarla kaplıymış! Ağır hasta olanlar ya ölüyor ya da kızakla Akkuş’a çıkartılırmış!
 
90’lı yılların başında birbirine yakın iki belediye teşkilatı kurulmuş; Salman Beldesi ve Kuzköy Beldesi. Yol yine aynı orman yoluymuş. Kışın kapanan Akkuş yolunu, bereket versin belediyeler açmaya başlamış artık.
 
1990’lı yılların sonunda komşu bir belediye daha kurulmuş, Seferli Beldesi. Gelinmiş 2000’li yılların ortasına; üç belediye ve on köyün kullandığı yol hâlâ toprak ve hâlâ Orman İdaresi’nin ağaç taşımak için kullandığı yolmuş!
 
Ordu, Karadeniz’in incisi, fındığın bahçesi, yeşille mavinin uyum içinde doğaya yayıldığı nadide kentmiş!  İl meclis üyesi dayanamamış ve araştırmış! Bakmış ki, Türkiye’de il bazında en az asfalt yol yapan kentmiş Ordu. Diğer illerin yol yatırımı durdurulsa bile ancak 40 yılda onlara erişebilecekmiş!
 
Yüksekte yaşayan halkın hiçbir farkı yokmuş Aşağı Ordu’dan! Alimler araştırmışlar ve bakmışlar ki ağız aynı, örf ve adet aynı. Aynı tohumun meyveleri gibi bu halk, demişler!
 
Yıllar, on yıllar geçmiş sene 2010 olmuş ve hâlâ yolları asfaltlanacakmış! Beldeler yaşlanmış, otuz yaşını geçmişler. Bu yaşlı beldelerde ve civar köylerde 10.000 kişi yaşarmış ve halkın yine boynu bükük kalmış! Demişler ki, “bölgemiz dağlık ama biz her köye yol istemiyoruz. Bize 27 kilometre yol yapın yeter. 27 kilometrelik maliyete karşılık hatırımız sıfır mı?”
 
 “Yukarı Orduluyuz biz; Salman’dan, Akpınar’dan, Seferli’den ya da Akkuş’tan olabiliriz. Mesudiye’den, Kumru’dan ya da Korgan’dan olabiliriz. Ama biz Yukarı Orduyuz, biz has Orduyuz!” demiş.
 
14.02.2010-Samsun
 
Tahsin ÇAYIROĞLU

Related Articles

3 YORUMLAR

  1. AKKUŞ-SALMAN YOLU ASFALTLANDI MI.
    2.ŞER ŞERİTLİ GELİŞLİ,GİDİŞİ BİR SÜPER YOLMU OLDU.
    YOL SORUNU BİTTİMİ,YAZ GELDİ.GİDİYOR.
    KİMSE KONUŞMUYOR. NE OLDU.BİRİLERİ SİZİ SUSTURDU MU.
    NE OLDU.NE OLDU.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

1,465BeğenenlerBeğen
0TakipçilerTakip Et
19AboneAbone Ol

Çok Okunanlar