Karne tatilinde bir Suriye gezisi ayarladıklarını söyleyince bir dakika bile düşünmeden evet dedim, işte yıllardır görmek istediğim ülke!
SURİYE GEZİ NOTLARIM
Dostlar, Karne tatilinde bir Suriye gezisi ayarladıklarını söyleyince bir dakika bile düşünmeden evet dedim, işte yıllardır görmek istediğim ülke! Geldiğimiz otobüsümüzü G.Antep’de bıraktıktan sonra, tur otobüsümüzle yola devam ettik. Bu arada fark ettim ki yıllardır görmediğim Antep hakikaten daha bir gelişmiş, daha bir büyümüş! Dört organize sanayi bölgesi, büyük bir ticaret hayatı, özel üniversite-okullarıyla, yapılan muntazam belediyecilikle (hayvanat bahçesi=çamlık mesiresi, tramway v.s.)gittikçe gelişiyor.
Suriye üzerine seyahatlerin %80’i Antep üzerinden geçiyor, tur şirketlerinin çoğu buradan kalkıyor. Dolayısyla Suriye turları Antep’ten turist geçişini hızlandırdığı gibi, zaten gelişmiş olan şehre de hem tur hem de alış-veriş bakımından büyük para akışı sağlıyor.
Vize-mize yok, kısa bir işlem ve sınırın öbür tarafında bizi rehberimiz karşılıyor, Halepli genç bir Türkmen delikanlı..Emrah’tan daha yakışıklı, esmer kardeşimiz akıcı Türkçesiyle, sempatik ama olgun tavrıyla, konusuna hakimiyetiyle bizde iz bıraktı. Fakat Rehber Şadi Murat’ın hedefi doktor olmak..
Ver elini Şam! Arapların ‘’DIMAŞK’’ Batılıların ‘’DAMASKUS’’ dedikleri bu Ortadoğu şehri tamamen bir kültür, tamamen bir tarih! Önce Roma tapınağı iken Kiliseye sonra İslam fütuhatıyla Camiye çevrilen Muhteşem Emeviye Camii! Bediüzzaman Said Nursi’nin 1910 yılı başlarında 10 bin mümin ve 100’den fazla âlime ünlü‘’Hutbe-i Şamiye’’sini verdiği ulu mabed, içinde Hıristiyanların vaftizci Yahya dedikleri şanlı peygamber H.z Yahya’nın kabri olan devasa tarih! Senin içinde kim bilir hangi Emevi halifeleri, hangi Memluk sultanları, hangi Yavuzlar, hangi âlimler dolaştı ey Ümeyye?
Seyyide Zeynep türbesi..H.z.Ali efendimizin muhterem kızları H.z. Zeynep, Kerbela katliamında kardeşi mazlum şehid H.z. Hüseyin ve iki oğlunu şehid veren ve geldiği Şam’da o katil Yezid’e ağzının payını veren ulu kadın! Peygamber torunu, mazlum valide-i müminun!(Türbenin kubbesini İran hükümeti altından yaptırmıştır)Yine H.z.Hüseyin efendimizin mübarek başlarının bulunduğu türbe ve iki türbede de etrafında İran’dan gelen yüzlerce Şii Müslüman ağıt üstüne ağıt yakıyor, mersiyeler okuyor! ‘’Zeynep, Zeynep, Hüseyin, Hüseyin mazlum Hüseyin’’ feryatları göğe yükseliyor, gözlerden akan yaşlar çeşme! Ya Rab, bu nasıl ehli beyt sevgisi, bu nasıl zulümdür ki 1300 sene geçmiş unutulmamış!
5–10 bin Sahabe-i Kiram’ın metfun olduğu söylenen Babü’s Sağir mezarlığı, içinde kimler yok ki; İlk ezan, Sancaktar-ı İslam, Peygamberimizin şanlı sahabesi.z.Bilal,Abdullah bin Cafer-iTayyar(ki Cennet’ü Ala’da uçtuğu için TAYYAR denmiştir), Abdullah ibni Mektum, Peygamberimizin muhtereme hanımları müminlerin anneleri Hz.Ümmü Seleme, Hz.Ümmü Habibe ve H.z. Ali’nin torunu H.z. Zeynel Abidin..Bir ulular mezarlığı! Çıkışta seyyarlar hediyelik satıyorlar, çift başlı biz Zülfikar tahta kılıç alıyorum, üstünde ne yazıyor?:(Hz. Peygamberimize izafeten)La feti illa Aliyi, vela Seyfe illa Zülfikar!_ALİ’DEN (gibi)BAŞKA GENÇ, ZÜLFİKARDAN(gibi) BAŞKA KILIÇ YOKTUR!_
Ve dahi_sizin taptıklarınız ayaklarımın altındadır_diyen Şeyh-ül Ekber Muhyiddin-i Arabî hazretleri, Üç-dört nesildir garip ama muhterem yaşlı bir Arab’ın türbedarlık yaptığı (bağışlarla geçindiği) içine sadece Türkiye’den gelenlerin alındığı ve kendimizi bir an İstanbul’da hissettiğimiz Kanuni döneminden kalan bir Mimar Sinan klasiği etkileyici Süleymaniye külliyesi ve Camiisi ve içinde son padişahımız VI.Mehmet Vahdettin’in, şehzadeler ve sultanların metfun olduğu hazire..Geceleyin muhteşem Şam manzarasını izlemeye doyamadığımız zirvesinde insanlığın ilk maktulü Habil’in mezarını barındırdığı söylenen insanı üşüten Kasiyon dağı..
Verimli topraklar için kullanan bir tabir, HUMUS’lu Toprakların merkezi HUMUS’tayız! Hakikaten muhteşem araziler! Zaten Suriye’nin 1/3’ü verimli arazi, yol boyu ekili tarlalar, çam ve zeytin ağaçları! 1.5 milyon nüfuslu Humus şehrinde, Uhud Harbinde Müslümanların bir an mağlubiyetine sebep olan fakat İslam’la müşerref olunca 28 Savaşa girmiş ve hepsini kazanmış SEYFULLAH (Allah’ın kılıncı)Halid bin Velid’in türbesindeyiz! Yanında oğlu medfun, iki türbenin üzerinde kınından yarım çekilmiş birer kılıç bulunuyor. Az ileride de H.z. Ömer’in oğullarından Ubeydulah’ın türbesi..Tabii Camii’nin ismi de Halid bin Velid! Camii bahçesinde Humuslu çocuklarla sohbet ediyoruz, ‘’Memati, Polat Alemdar’’ diyerek, Kurtlar Vadisini izlediklerini söylüyorlar..Burada bu ve üç-dört diğer diziler Arapça versiyonuyla hayli izleyicisi bulunuyor!..
Hama’dayız! Bin küsür senelik su dolapları, dertli dolaplar..Halen sağlamlar, görmeye değer! Fakat bu şehrin geçmişten kalan bir yarası var ki, oda şu: Adı Hafız kendisi Manen Kabız olan ve bugün dünya üzerinde mevcut olmayan bizdeki PKK’ya da kucak açmış olan, eski zalim liderin sultasına ve ırza tecavüz-işkence gibi zulümlerine dayanamayan halkın ve Müslüman Kardeşlerin(Arap dünyasında güçlü bir manevi örgüt) bu şehirdeki bir başkaldırışı vardır. Bu başkaldırı önce telefon-elektrik-haberleşme bağlantısı dünyadan koparılan şehre havadan uçaklarla ve karadan orduyla saldırılmasıyla boğulmuştur. Sonuç yakılmış-yıkılmış bir şehir ve 35 bin insanın şehit edilmesidir.
Ve HALEP! Derler ki ‘’Antep Gazi, Halep Şehit’tir!’’ Antep başarmış, Halep başaramamıştır! Halep ötede kalmıştır! Dedelerimizin(Kayımların) esas kolu demeye göre fi tarihinde Anadolu’ya Halep’ten gelmişler,oradan Alaçam’a (Samsun) sürgün edilmişler-kimbilir ne kadar kaldıktan sonra nihayet oradan da bir katl meselesi nedeniyle Akkuş’a, Karaçal (Karağaçtepesi Mah.) köyüne yerleşmişler.. Halep 401 senelik Osmanlı, 267 yılık Memluk, kaç küsür yıllık Eyyubi, Selçuklu kısacası 900 yıllık Türk şehri..Memluk devletinin ilk başkenti. Canlı bir tarih-canlı bir kadim medeniyet! Bugün merkezinde 1.7 milyon insan-çevresiyle 4.5 milyon insan yaşıyor! Sanki Suriye’nin değil de, Antep’in az ötesinde-aşağısında bizden bir şehir. H.z. Zekeriya Camii ve türbesi, Bimarhane, tarihi evler-sokaklar, bugüne kadar gördüğüm en muhteşem kale-Halep Kal’ası ki önünde devasa bir hendek! Varsa güçlü bir senaryo-iyi finansman, tam tarihi film mekanı.Ve ben asırlar sonra cedlerimin bir torunu olarak Halep toprağında geziyorum..bütün bunlar hayalimde dolaşıyorken..
Kendisini saklamış-modernizmin vahşetinden kendini korumuş bir şehir. Hala yüzlerce yıl önceden kalma sokaklar var, sanki tarih donmuş, 1517 yılında kalmış! İnsanı çeken-cezbeden bir havası var! Burada Türkçe halen Arapçayla baş başa-yan yana konuşuluyor..Bir tarihi kapalı çarşısı var ki ne ucu belli, ne sonu belli, labirent gibi..İçinde aradığınız her şey var, tam egzotik bir hava: Halı-giysi satıcıları, baharatçılar, kebapçılar, tatlıcılar, hayvan derileri satanlar! Dikkat Halep esnafı çok uyanık, 10 isterse 4 bilemedin 5 vereceksin, fazlası yok! Şam tatlısı, kebap da yemek lazım. Dayım demişti ki ‘’Halep’e gidince hiç çıkasım gelmedi’’ aynen öyle ben de Halep’i çok sevdim..
Suriye’yi sevdim..Sanki başka bir ülke değil de, bir eyaletimiz, bizden birisi..Daha gezemediğimiz yerleri vardı:H.z.İsa peygamberin dilinin (Aramice) dünyada tek konuşulduğu yer olan mimarisi muhteşem olduğu söylenen MAMULA, Nusayrilerin(Arap Alevileri)merkezi yazlık mekan LAZKİYE, RAKKA, Süleyman Şah’ın mezarının olduğu CABER Kalesi ki halen Türk askeri nöbet tutar..
Bize karşı,Türklere karşı hiçbir önyargı var, ancak hürmet görüyorsunuz, izzet-ikram görüyorsunuz, unuttuğunuz insani değerleri hatırlıyorsunuz..Tek kelime çiğ laf-kötü muamele-sert bakış görmedim, duymadım. Onca trafikte, yüzlerce araç iç içe girmiş, ne bağırma ne çağırma, ne sövme ne sayma..Türkiye ile ilişkiler gittikçe gelişiyor, ticaret-turizm artıyor. Her tarafta Türkiye’den gelen turist grupları.. Araçlar ekseriya Hyundai, Kia ve Saipa adlı İran markası. Ülke ucuz, benzin bizim parayla 60 kuruş! Alış verişe uygun. Hırsızlık yok, cebindeki çakı, yandaki adamın cebinde çıksa cezası altı ay! İdam halen var, en son altı ay önce Halep meydanında birçok cürüm işleyen üç kişi asılmış! Beşşar Esad babası gibi değil, merhamet sahibine benziyor, halkı tarafından çok seviliyor..zira birçok yasağı kaldırmış, baskıları azaltmış, ülkeyi dışa açmaya başlamış..
Mutlu bir ülke Suriye..Bizim ortalama gelirimizin dörtte-üçte birine çalışan ama mutlu insanların ülkesi..Şükreden insanlar, gülen insanlar! Ve ben uzak bir yerlere gitmedim, bizim eski Şam ve Halep vilayetimize, biraz güneye indim, hepsi o kadar..
NOT: Suriye turları çok ucuz olup, biz grup olarak her şey dahil kişi başı, yaşadığım şehirden 450 liraya gidip-geldik. Tabi pasaport yada pasaportun süresini uzatma, harçlık bunun dışında…Ailecek gidilebilecek bir ülke…tavsiye ederim!
Bahadır KAYIM
Bahadır Bey, gezinizdeki izlenimizi paylaştığınızdan ve genel kültür babında bilgilerimizi tazelediğiniz için teşekkür ederim. Daha ekonomik şartlarda da hem de girişte prosedür açısından problem yaşanmadan bir ülkeyi gezmenin keyfini tattırdınız.
Esen kalın..