Sitemiz Yazarı Tahsin ÇAYIROĞLU’nun bu yazısındaki konusu Futbol
FIRTINA GELİYOR
FUTBOL
Ülkemizin futbolla tanıştığı yıllar 1890’lardır. Önceleri Selanik, ardından İzmir ve nihayet İstanbul’da oynanmaya başlayan futbol, hızla yayılmıştır.
İlk maç, 26 Ekim 1901’de Papazın Çayırı’nda oynanmıştır.
1903’te bir grup genç, Beşiktaş Bereket Jimnastik Kulübünü kurdu. 30 Ekim1905’te kurulan Galatasaray ise ilk Türk futbol kulübüdür. 1907’de de Fenerbahçe kurulmuştur.
31 Mayıs 1923’te FIFA’ya kabul edilen Türkiye’de futbol oldukça rağbet görmüştür. İlk uluslararası maç, Taksim Stadında Romanya ile oynanmıştır. Maç skoru 2-2’dir (20 Ekim 1923).
Türkiye 1954’te ilk kez Dünya Kupası maçlarına katılmıştır.
1959’da Türkiye Profesyonel Futbol Ligi başladı.
17 Mayıs 2000’de Galatasaray Spor, UEFA kupasını Türkiye’ye getirdi. 2002 yılında A Milli Futbol Takımı, Dünya 3’üncüsü oldu. En fazla gol kralı olma rekorunu elinde tutan efsanevi futbolcu Galatasaraylı Metin Oktay’dır.
KARADENİZ FIRTINASI: TRABZONSPOR
1)TARİHİ:
İdmanocağı, İdmangücü, Necmiati ve Lise adındaki futbol takımları, 1923 yılından beri kendi aralarında müsabakalar düzenlemeye başlamışlardı. Özellikle İdmangücü ve İdmanocağı arasındaki mücadele etkili oluyordu! Bu durum 1950’li yılların sonuna kadar sürdü.
1960’lı yılların başında Futbol Federasyonu başkanı O. Şeref Apak öncülüğünde yurt çapında, her ilde bir futbol takımı kurulması için seferberlik başlatıldı. Ancak kentteki Ocaklı ve Güçlü takımları arasındaki rekabet, işi zorlaştırıyordu. Her iki kulüp, yeni takımın kendi adını almasını istiyordu! Uzun süren mücadelelerden sonra İdmangücü, İdmanocağı, Karadenizgücü ve Martıspor’un birleşmesi ile 2 Ağustos 1967’de Trabzonspor Kulübü kuruldu.
2)RENKLERİ:
İdmangücü sarı-kırmızı, İdmanocağı ise yeşil-beyaz renklere sahipti. Bunların dışında Karadeniz’i simgeleyen renkler aranmaya başlandı. Vali Konağı’nda varılan anlaşmada bordo-mavi renkler üzerinde anlaşıldı.
3)KUPALARI:
6 kez Şampiyonluk Kupası,
7 kez Türkiye Kupası,
7 kez Cumhurbaşkanlığı Kupası,
5 kez Başbakanlık Kupası,
1 kez Kıbrıs Kupası.
1975-76 Cumhurbaşkanlığı Kupası; Trabzonspor- Galatasaray Spor: 2-1,
1975-76 Şampiyonluk Kupası,
1975-76 Başbakanlık Kupası; Trabzonspor- Fenerbahçe Spor: 8-7,
1976-77 Şampiyonluk Kupası,
1976-77 Cumhurbaşkanlığı Kupası; Trabzonspor- Beşiktaş Spor: 4-2,
1976-77 Türkiye Kupası; Trabzonspor- Beşiktaş Spor: 1-0,
1977-78 Türkiye Kupası; Trabzonspor- Adana Demirspor: 2-1,
1977-78 Cumhurbaşkanlığı Kupası; Trabzonspor- Fenerbahçe Spor: 1-0,
1977-78 Şampiyonluk Kupası,
1978-80 Şampiyonluk Kupası,
1978-80 Cumhurbaşkanlığı Kupası; Trabzonspor- Altayspor: 3-0,
1980-81 Şampiyonluk Kupası,
1982-83 Cumhurbaşkanlığı Kupası; Trabzonspor- Fenerbahçe Spor: 2-0,
1983-84 Türkiye Kupası; Trabzonspor- Beşiktaş Spor: 2-0,
1983-84 Şampiyonluk Kupası,
1984-85 Başbakanlık Kupası; Trabzonspor- Kayserispor: 7-2,
1991-92 Türkiye Kupası; Trabzonspor- Bursaspor: 5-4,
1993-94 Başbakanlık Kupası; Trabzonspor- Fenerbahçe Spor: 4-3,
1994-95 Türkiye Kupası; Trabzonspor- Galatasaray Spor: 4-2,
1994-95 Cumhurbaşkanlığı Kupası; Trabzonspor- Beşiktaş Spor: 2-0,
1995-96 Başbakanlık Kupası; Trabzonspor- Beşiktaş Spor: 4-0,
2002-03 Türkiye Kupası; Trabzonspor- Gençlerbirliği Spor: 3-1,
2003-04 Türkiye Kupası; Trabzonspor- Gençlerbirliği Spor: 4-0.
4)GOL KRALLARI:
Karadeniz ekibi 1959-2008 sezonları içinde 3 gol kralı çıkardı. 1976-77 Sezonunda Necmi Perekli 18 gol atarak; 1995-96 Sezonunda Şota Arveladze 25 gol atarak ve 2004-05 Sezonunda Fatih Tekke 31 gol atarak gol kralı oldular. Bunların dışında Hami Mandıralı attığı 218 golle Tanju Çolak ve Hakan Şükür’den sonra Türkiye üçüncüsüdür.
5)TRABZONSPOR’UN UNUTULMAZ FUTBOLCULARI:
Ahmet Suat ÖZYAZICI: 1939 YILINDA Trabzon’da doğdu. İdmanocağı ve Trabzonspor’da oynadı. 1975-77, 1979-80 ve 1983-84 sezonlarında Trabzonspor Kulübü teknik direktörlüğünü yaptı. Trabzonspor, onun döneminde altın çağını yaşadı. Hoca daha sonra Bursaspor ve Sarıyer Spor’da görev aldı.
Şenol GÜNEŞ: 1952’de Trabzon’da doğdu. Fatih Eğitim Enstitüsü mezunu olan Şenol Güneş 1972’de Trabzonspor’da oynamaya başladı. 15 yıl boyunca Trabzonspor kalesini korudu. 6 Şampiyonluk, 5 Türkiye Kupası, 7 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 4 Başbakanlık Kupası gördü. 1975 ve 1987 yılları arasında 3 defa Ümit Milli, 31 defa A Milli Takımı formasını giydi. Lig tarihinde en uzun süre gol yemeyene kalecidir aynı zamanda (1978-79 sezonu, 1112 dk).
1987’de futbolu bıraktı. Trabzonspor, Boluspor, İstanbulspor, Antalyaspor ve Sakarya Sporu çalıştırdı. 2000 yılında A Milli Futbol Takımı’nın başına getirilen hoca, 48 yıl aradan sonra Türkiye’nin Dünya Kupasına katılmasında büyük emeği oldu. 2002 FİFA Dünya Kupası’nda Türkiye, Dünya 3’üncüsü olduğunda milli takımın başındaydı!
Ali Kemal DENİZCİ: Trabzonspor’un efsanevi futbolcusudur. Fırtına Ali Kemal olarak bilinmektedir. Kendine has futbolu ile Trabzonspor’un şampiyonluklarında çok büyük emeği olan yıldız futbolcu uzun süre hafızalardan silinmemiştir.
Özkan SÜMER: 1937 yılında Trabzon’da doğdu. Futbol hayatına Trabzonspor’da başladı. Trabzonspor’un parlak dönemlerinde takımı çalıştırdı. Daha sonra Galatasaray Spor ve A Milli Futbol Takımı’nı çalıştırdı. 2001 yılında M. Ali Yılmaz’dan boşalan Trabzonspor’un başkanlık koltuğuna oturdu (2003 yılına kadar).
Necmi PEREKLİ: Trabzonspor ve Giresun Spor’da oynadı. Bir süre Trabzonspor’da menajerlik yaptı. Ardından spor yazarlığı da yapan Perekli, Trabzonspor’lu ilk gol kralıdır.
Hami MANDIRALI: 1968 doğumludur. Türkiye’nin 3’üncü golcüsü olan yıldız futbolcu, ününü frikik golleri ve serbest vuruşlarındaki başarılı şutlarıyla kazanmıştır! Fenerbahçeli Can Bartu’dan sonra Avrupa’ya transfer olan ilk Türk futbolcusudur.
Shota ARVELADZE: 1995-96 Sezonunun gol kralı olan yıldız futbolcu Trabzonspor’un unutulmazları arasındadır.
6) KARADENİZ FIRTINASI: ŞAMPİYONLUKLAR:
Türkiye profesyonel ligi 1959 yılında başladı. 21 Şubat 1959’da başlayan ligin ilk gölünü İzmirspor’lu Özcan Altuğ, Beykozspor’a attı.
1959 yılı Fenerbahçe ile Galatasaray’ın müthiş mücadelesi ile geçti. 14 Haziran’da Fenerbahçe, Galatasaray’ı 4-0 yenerek ligin ilk şampiyonu oldu. Galatasaraylı Metin Oktay, 11 gol atarak Türkiye’nin ilk gol kralı ünvanını kazandı.
Türkiye Birinci Futbol Ligi’nin başladığı 1959’dan beri üç İstanbul takımı, şampiyonluk ipini göğüslediler. Zaman zaman Eskişehirspor, Altayspor ve Göztepespor zirveyi zorladılarsa da şampiyon olamadılar!
1975-76 Sezonu:
1975-76 Sezonunda herkesin şampiyonluk favorisi Fenerbahçe idi. Fenerbahçe ligin ilk yarsını 21 puanla lider olarak kapattı.
Ligin ikinci yarısı, büyük bir mücadeleye sahne oldu! Trabzonspor, Fenerbahçe’yi 1-0 yenerek liderlik koltuğuna oturdu. 8 Mayıs’ta Galatasaray’ın Fenerbahçe’yi 2-0 yenmesi Trabzonspor’u şampiyon yaptı. Şükrü Ersoy’un teknik direktörlüğünde Trabzonspor 1975-76 Sezonunun Türkiye Şampiyonu oldu! Kuruluşunun 9. yılında, bir takım devlerin arasında şampiyon olan ilk Anadolu futbol takımı oldu! Türkiye Kupasını ise penaltılarla Trabzonspor’u yenen Galatasaray aldı!
1976-77 Sezonu:
1976-77 Sezonu başlarken Trabzonspor’un teknik direktörü A. Suat Özyazıcı oldu. Karadeniz Fırtınası kalede Şenol, forvette Ali Kemal, Necmi ve Hüseyin gibi etkili isimlerle rakiplerini bir bir yeniyor ve liderlik koltuğunu bırakmıyordu.
1976-77 Sezonunu da şampiyon olarak kapatan Karadeniz Ekibi, şampiyonluğun tesadüf olmadığını kanıtlamış oldu! Artık Türkiye Futbol Ligi’nde 4 büyüklerden söz edilmeye başlanacaktı!
Bordo-mavili ekip Türkiye ve Cumhurbaşkanlığı kupalarını da kazanarak ligde fırtınalar estirdi. Trabzonsporlu Necmi Perekli 18 gol atarak, gol kralı oldu. Trabzonspor artık Karadeniz Fırtınası’ydı!
1977-78 Sezonu:
Ligdeki İstanbul hegemonyasına son veren Trabzonspor, bu sezonda şampiyonluğu Fenerbahçe’ye kaptırmıştı. Ancak Türkiye Kupasını ikinci kez evine götürmeyi başardı.
1978-79 Sezonu:
Trabzonspor’un teknik adamı Özkan Sümer oldu. Lige çok iyi başlayan ve yenilgi almayan Trabzonspor, sezonun ilk yarısını lider kapattı. Trabzonspor’un milli kalecisi Şenol Güneş, Fenerbahçeli Erol’ün tek şutu haricinde 15 maçtır hiç gol yemeyen kaleci ünvanını aldı!
Adana Demirspor’a 1-0 yenilen Fenerbahçe şampiyonluğu Karadeniz Fırtınası’na kaptırdı. Orduspor ise ligi 4. sırada tamamlayarak UEFA Kupası maçlarına katıldı.
1979-80 Sezonu:
Trabzonspor’da teknik direktör A. Suat Özyazıcı oldu. Ligde lider olan Karadeniz Fırtınası rakipleriyle arasındaki farkı açmıştı. 1979-80 sezonunda 6 yıla 4 şampiyonluk sığdıran Bordo-mavili ekip yeniden şampiyon oluyordu!
1980-81 Sezonu:
Lige Bursaspor beraberliği ile başlayan Trabzonspor, 25 puanla sezonun ilk yarısını lider kapattı. Ligin ikinci yarısında peş peşe kaybettiği puanlara rağmen Trabzonspor 39 puanla şampiyon oldu! Orduspor ise küme düştü!
1983-84 Sezonu:
Sezonun ilk yarısında sadece Boluspor’a mağlup olan Karadeniz ekibi, 27 puanla lider olan Fenerbahçe’nin üç puan gerisinde ligi 3. sırada kapattı. Ligin ikinci yarısında ise Fenerbahçe’yi 1-0 yenen Trabzonspor liderlik koltuğuna oturdu. Trabzonspor, ligi 50 puanla kapatarak şampiyon oldu! Ayrıca Trabzonspor, Beşiktaş’ı 2-0 yenerek Türkiye Kupasını da evine götürmeyi başardı!
1984 yılında 6. kez şampiyon olan Trabzonspor, 1995-96 sezonunda son haftalara kadar liderliği omuzlamış ancak şampiyon olamamıştı! Son şampiyonluğundan 2008 yılına kadar; 1991-92 Sezonunda Türkiye Kupası, 1995-96’da gol krallığı, 2003-04 sezonunda Türkiye Kupasını kazandı.
Uzun yıllardır şampiyonluğa hasret olan Trabzonspor, 2008-09 Sezonuna güzel bir başlangıç yaptı! 6 haftadır yenilgi yüzü görmeyen Karadeniz Ekibi, ligde liderliğini korumaktadır. Taraftarlarının yüzünü güldüren takım bu sezon oldukça iddialı!
Türkiye’nin 4 büyük takımının içinde olan Anadolu Yıldızı, ligdeki İstanbul hegemonyasını yıkmıştır! Bununla beraber Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş’ta olduğu gibi Trabzonspor’a coşkulu marşlar yaraşmaktadır! Ki bu kemençeyi de aşarak tüm Türkiye’yi kucaklayan profesyonel marşlar olmalıdır! Bence şimdiden hazırlıklar başlasın!
Kaynakça:
Tarihi Şampiyonlar Yazar, Hürriyet Spor Serisi
Trabzonspor web sitesi
10/10/2008-İstanbul
Tahsin ÇAYIROĞLU
